Kişisel alan, etrafımızda oluşturduğumuz görünmez bir kalkan gibidir. Aile veya iş ortamında, sosyal ortamlarda fiziksel mesafe ihtiyacımızı ifade eder. Bu fiziksel mesafe ihtiyacı karşımızdaki kişiyi ne kadar tanıdığımız, ilişkimizin ve güven duygumuzun düzeyi, kültürümüz gibi çeşitli etmenlere bağlı olarak değişir.

Tanımadığımız ya da sevmediğimiz biri bize gereğinden fazla yaklaştığında mahrem alanımızı ihlal etmiş olur, bu durum da bizi rahatsız hissettirir. Kalabalık bir otobüste hissettiğimiz tedirginliğin nedeni budur.

Kişisel alanla ilgili çalışmalar bu alanın, duygusal mesafenin fiziksel yansıması olduğu sonucunu ortaya çıkarmış ve 4 kişisel alan seviyesi belirlenmiştir:

1-) Kamusal Alan (3,6m-7,6m arası): Kamu içindeki iletişim alanıdır. Park, AVM, sokak gibi alanlarda insanlarla aramızda bulunmasını tercih ettiğimiz mesafedir.

2-) Sosyal Alan (1,2m-3,6m arası): Rutin sosyal etkileşimler sırasında kendimizi rahat hissettiğimiz bölgedir. İş yeri etkileşimleri buna örnektir.

3-) Kişisel Alan(45cm-1,2m arası): Arkadaşlar ve tanıdıkların alanıdır. Yabancıların girmesi rahatsız eder.

4-) Mahrem Alan (45cm’ye kadar olan alan): Sarılma ve kucaklaşma bölgesidir. Bu bölgeye ailemiz, yakın arkadaşlarımız veya evcil hayvanlarımız girebilir.

Bu araştırma Amerika’da, Amerikalılar üzerinde yapılmıştır. Sonuçlar, Latin ve Ortadoğu ülkelerinde daha yakın; İskandinav ve Asya ülkelerinde daha uzak çıkacaktır.

Kişisel alanın hatta mahrem alanın yabancılar tarafından ihlal edildiği durumlarda vücut, tedirginlik sinyalleri vermeye başlar. Bunu en çok otobüs, metro, asansör gibi kontrol edemediğimiz durumlarda yaşarız. Beden bununla başa çıkmak için, göz temasından kaçınır, ayaklarını sağlam bir şekilde yere basar, kulaklıkla müzik dinlemek ve gözlerini kapamak gibi davranışlarla psikolojik olarak ortamdan uzaklaşmaya çalışır.

Birbirimizin mahrem alanlarını istemsiz olarak ihlal etmek durumunda kalsak da bu konuda rahat etmek ve ettirmek adına aşağıdakileri uygulayabiliriz:

– Kişisel sınırlarınız konusunda açık olun.

– Yan yana oturulması gereken yerlerde (toplantı, tiyatro, sinema…) mümkünse arada bir koltuğu boş bırakarak oturun.

– Kişilerin davranışlarını ve alan ihtiyaçlarını gözlemleyin. Bu konuda kendinizi eğitin.

– Niyetiniz ne olursa olsun tanımadığınız birine ya da çocuklarına dokunmayın.